Sử dụng tác phẩm đã công bố mà không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao

Theo quy định của pháp luật Sở hữu trí tuệ, có 10 trường hợp được quyền sử dụng tác phẩm đã công bố mà không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao như sau

1. Tự sao chép một bản nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cá nhân không nhằm mục đích thương mại;

2. Trích dẫn hợp lý tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để bình luận hoặc minh họa trong tác phẩm của mình, và phải đáp ứng đủ các điều kiện sau:

–   Phần trích dẫn chỉ nhằm mục đích giới thiệu, bình luận hoặc làm sáng tỏ vấn đề được đề cập trong tác phẩm của mình.

–   Phần trích dẫn từ tác phẩm được sử dụng để trích dẫn không gây phương hại đến quyền tác giả đối với tác phẩm được sử dụng để trích dẫn; phù hợp với tính chất, đặc điểm của loại hình tác phẩm được sử dụng để trích dẫn.

3. Trích dẫn tác phẩm mà không làm sai ý tác giả để viết báo, dùng trong ấn phẩm định kỳ, trong chương trình phát thanh, truyền hình, phim tài liệu;

4. Trích dẫn tác phẩm để giảng dạy trong nhà trường mà không làm sai ý tác giả, không nhằm mục đích thương mại;

5. Sao chép tác phẩm để lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu và việc sao chép không quá một bản. Thư viện không được sao chép và phân phối bản sao tác phẩm tới công chúng, kể cả bản sao kỹ thuật số;

6. Biểu diễn tác phẩm sân khấu, loại hình biểu diễn nghệ thuật khác trong các buổi sinh hoạt văn hoá, tuyên truyền cổ động không thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào;

7. Ghi âm, ghi hình trực tiếp buổi biểu diễn để đưa tin thời sự hoặc để giảng dạy;

8. Chụp ảnh, truyền hình tác phẩm tạo hình, kiến trúc, nhiếp ảnh, mỹ thuật ứng dụng được trưng bày tại nơi công cộng nhằm giới thiệu hình ảnh của tác phẩm đó;

9. Chuyển tác phẩm sang chữ nổi hoặc ngôn ngữ khác cho người khiếm thị;

10. Nhập khẩu bản sao tác phẩm của người khác để sử dụng riêng.

Lưu ý: trường hợp 1 và 5 không áp dụng đối với tác phẩm kiến trúc, tác phẩm tạo hình, chương trình máy tính.”

Có thể thấy trên đây đều là những hành vi sử dụng tác phẩm đã công bố vào muc đích phi thương mại. Nói cách khác, đây là những hành vi hướng đến việc phát triển văn hóa xã hội chung, tạo cơ hội để mọi người được tiếp cận với những nguồn tri thức đa dạng, phong phú mà không vì mục đích việc tạo ra lợi nhuận riêng. Ngoài ra, các hành vi trên cũng không làm ảnh hưởng đến việc khai thác bình thường tác phẩm, không gây phương hại đến các quyền tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả; phải thông tin về tên tác giả và nguồn gốc, xuất xứ của tác phẩm.

Mặc dù về nguyên tắc, khi sử dụng tác phẩm của người khác chúng ta phải xin phép, phải trả tiền nhuận bút hoặc thù lao cho tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả đó. Nhưng, để đảm bảo tính công bằng trong xã hội, đặc biệt là để tạo cơ hội cho những người sống ở những địa phương gặp khó khăn trong việc tiếp cận nguồn tri thức (ví dụ những người sinh sống ở miền núi, hải đảo,…) thì việc pháp luật quy định sử dụng các tác phẩm đã công bố mà không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao cho tác giả là hoàn toàn hợp lý.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *